Buludlar... pambiq kimi buludlar...
ilk defe idi buludlari bu qeder yaxindan gorurdum..eslinde bekede chox boyuk bir shey deyil amma ki cox qeribe hissler idi..o deyirler ha elimi uzatsam chatacag ele bir duygu var idi..rengareng puzzle kimi ..( bilirem romantikam bezen serhed tanimir :P) 8 saatlig buludlarla tanishligim ve azerbaycanli sernishinlerin teyyaredeki davranishlarinin shokunda oldugum zaman neche mahnini dinledim xatirlamiram..heyacandan yuxuya gede bilmirdim bele..aglimda butterfly effecti ile rengareng heyatimi yeni dil,din,fergli adetlerin oldugu olkede yashayacagim gunleri tesevvur edirdim..
Nece gozel sheherdi deye dushunursunuz duzdur? Ele bil nagillar alemindedi..balaca regbereng binalar..dar kucheler..yegin ki choxumuzun ''KARLOSON'' cizgi filmi yadinda olar..o cizgi filmini chox sevirdim..( eslinde Isvechin Stockholm sheheridir ideya olaraq) o cizgi filmindeki evler tam xeyalimdaki kimi idi birce deniz kenarinda deyildi.Her zaman sirin, balaca, deniz sahilinde bir evimin olmasini istemisem yegin ki, ne vaxtsa olar:) Bu yazim Rigaya hem qisa muddetli hem uzun mudddetli seyahet planlashdiranlar uchun mence mini beledchi olacag..:D
Bele simdide gelelim fasulyenin hayirlarina :D Mende Rigani tam shekildeki kimi tesevvur edirdim..Meni o uzaga aparan o teyyare '' RIX ''de enish etti.Ozumden boyuk bagajimi da goturmeye gedirdimki,''RIX' ishcileri deiler ki,gedin birde gelersiniz ;/ Yani Pekin-Riga ve Baki-Riga istiqameti ile uchan teyyarelin bagajlari adeten ertesi gun gelir ve sernishinlerin evine chatdirilir.Tebii ki bir anda ''umid butterflay''larim hamsi mehv oldu.Dedim ele indi gelmishdim ki ;/ Bir anliq sadece idman kostyumu ve kedalarda oldugumu el bagajimda ise ANAMIN sayesinde yalniz shekerbura,paxlava ve s.edviyyat ve daha nelerden ibaret oldugunu gorub dedim hech olmasa ac qalmariq ;/ ( yemek en onemlidi ). Riganin chox soyuq oldugunu maraqlandigim her kes demishdi.Men de Bakidan ozume tam bir bagajliq yeni geyim almisdim.(gedeceyime 10 gun qalmish aldigim uchun hech biri geyinilmemishdi)Her shey yaxshi olar deyib getdim Riga ile tanishliga..
Ilk once qeyd edimki Latviyaya gelmek isteyirsinize gelmek istediyiniz vaxti defelerle dushunun.Men sentyabr ayinin evvelerinde gelsemde (geldiyim gun Bakida 42 derece isti var idi hegigeten asfaltdan buxar chixirdi)Riga da hava 17 derece idi ve dehshetli yagish yagirdi.Duzdur yagishi sevdiyim uchun ilk vaxtlar mene xosh idi zaman kechdikce yuksek rutubet ve yagishdan depresiyaya dushurdum :/ Hava limanindan merkeze geden yol oyreshdiyimiz Bakidaki yollardan fergli olaraq binalarla,magazalarla ,colluklerle ehatelenmemishdi eksine o qeder yashilliq var idi ki ,sheher azad idi..
Meselen tixaclar oldugu zaman hech kim siqnal vermirdi ;/ tixac sebebi ise mashin choxlugu deyildi,sadece ishiqforlarin rejimidir.Choxlari kimi mende Riganin Baltik denizi sahilinde oldugunu dushunurdum.OOOPS !! Riga ''Daugava'' chayinin her iki terefinde yerleshir.RIgadan biraz kenarda RIga korfezi axir.BAltik denizi gormek isteyen Jurmalaya getmelidir.(Rigadan 30km mesafede yerleshir)Riga ozu ozluyunde maraqli lakin monoton sheherdir.Ilk gunler chox maraqli geler daha sonra montonlugdan sixilarsan.Ozunle tek qalmaq isteyirsense,fikirlerini toplamaq,her sheyden hamidan dincelmek isteyirsense Riga senin sheherindir :)
gece bir bashga gozel olur :)
Riga bashdan basha tebiet sheheridir..her yani yashilliqdir hetta adi mehellerde bele kichik park var..ushag meydanchasi ayri..boyuk parklarda mutleg trenajorlar var.Bir maraqli fakt var ki Rigada bezi parklar kohne qebirstanliqlardir..qorxulu seslenir :D bilirem mende qorxmushdum..sonra oyreshdim :D esasende payizda Riga bir bashga olur..heryer qizili xezele burunur...
Rigada mutleq gedilmeli menim sevimli bir yerim var, ''Mezapark'' (meza-meshe parkdaki Afrikadada parkdi). Chox boyuk bir erazide olan parkdir.Yegin ki,choxlari bilir Latviya erazisi bataqliqdir.Buna gorede olkenin 80% meshelikdir.lakin Mezapark bir bashgadir.Muxtelif nov agaclar (saysan bitmez) bezen kichik heyvanlarida gormek olur.Mezaparkin merkezinde boyuk zoopark var ve hegigeten maraqli zooparkdir.Mezapark da Daugava chayinin sahilindeki yerleshdiyi uchun esrarengiz ponaramasi var.Mezaparkin erazisi boyuk oldugu uchun muxtelif eylence sahelerine bolunub ( burda hegigeten gunlerle vaxt kechirmek olar)Bir nov ''Tebiet Disnaylandi'' :D Rolik,velisoped surmek uchun ideal yerdir.Gun erzinde Mezaparkda qachanlara,idman edenlere rast gelmek olar.(trenajorlar var PULSUZ) Rigada chox zaman yarish marofanlari kechirilir.Sheherin tam yarisinin yollarini baglayirlar ve yuzlerle insan sozun hegigi menasinda medeni qachir.
bura hegigeten Mezaparkdir
Biraz da esas meseleden,yemekden danishaq.Rigaya uzun muddetli gelmeye hazirlasirsinizsa size meslehetim sevimli ve gec xarab olan erzaqlarinizdan ozunuzle maximum chox getirin.Chunki Latviya keyfiyyetli erzaq baximindan chox qit olkedi.Iqlim ekin uchun yararsizdir.(Umumiyyetle Latviyanin 80%i bataqliq erazide yerleshir).Ilk zamanlar hech cur oyreshe bilmirdim erzaqlara.Terevezler,meyveler o qeder mene suni gelirdiki,hetta iyleri bele yox idi.Zaman kechdikce mecburiyyetden oyreshirsen.Et mehsullari chox ucuzdur lakin mene gore dadsizdir.Sud mehsullari chox chesidlidir,dadlidir,lakin biraz bahadir muqayisede.Bir choxlari bilir ki Latviya '' Shprotlari''(qablasdirilmis baliq konservasi) ile mehsurdur.Men ilk vaxtlar beyenmesemde ara sira yeyib beyenmeye bashladim.LAtviyanin milli metbexi mence ecaibliyne gore avropada en onde geden olke metbexidir.Esas milli yemek ''donuz yaginda qara noxuddur''.Bir defe universitetimizde yarishda ishtirak etmishdim 12 olkeden ishtirakchilar var idi,her olke ishtirakcisi oz olkesinin bir milli yemeyini teqdim etmeli idi.Men ne ash eledim ne dolma hetta dovgada elemedim.O gun ureyime ''goyertili borek'' dushmushdu.Onu bishirdim qutab adiynan apardim :D Ve 12 yemek arasinda en chox menim yemeyim beyenildi :D Latviya ishtirakchisi hemin behs etdiyim ''yemeyi'' getirmishdi.Dedim bir dadina baxim,baxmaz olaydim.O qeder yagli ve dadsiz idi ki sozle deyilesi deyil.RIga da chox sayda Azerbaycan retoranlari,kafeleri,qelyan lounglari var.Duzdur,qiymetler Azerbaycandaki qiymetlerden 3-4 defe bahadir lakin bezen insan oz yemeklerini isteyir.Rigada kafe,restoran sehcimi azdir.Say hesabi ile chox olsalalar da eynilik teshkil edirler.Daha chox asia metbexi sushi ve s restoranlari choxdur.Latviyada umumiyyetle ''sushi''ni chox sevirler.Ilk vaxtlarda tesevvur ede bilmirdim ki,men sushi yeye bilerem.Zaman zaman nese bir istek yarandi ve men bu qelyanaltini chox sevdim :) (P.S Azerbaycanda bir chox yerlerde sushilerin dadina baxmisham inanin mene onlar kelem dolmasidir sushi deyil).Chorek deyecem ozunuz bishirin amma onuda deye bilmirem chunki un chox keyfiyetsizdir.Magazalarda daha chox ''tost''chorekler var.Biraz Azerbaycan choreyine benzeyen fransiz batonlaridir.Spirtli ichkiler muqayisede baha olani da var ucuz olani da..Lakin sizden her defe pasport sorushacaqlar,bu normaldir.Latviya qanunlarina esasen 18 yashdan ashagi shexslere spirtli ichki ve nikotin mehsullari satmaq qeti qadagandir.LAtviyanin oz istehsali olan milli ichkisi '' Рижский Балзам'' deyilene gore 24 nov fergli otlardan hazilanir ve 45 % -dir(1752 ci ilden istehsal edilir SSR vaxti chox mehshur idi).
RIga ehalisine ''Рижанины'' ,LAtviyanin oz ehalisine ise ''ЛАТЫШИ'' deyirler.Riganin soyuqqanli insanlari ilk vaxtda sizi teecublendirecek.Umiyyetle LAtishlar(ruslar deyil,sirf latish milleti) nasist milletdiler,meselen ilk vaxtlar men her 30-40 metrden bir azirdim,yolumu sehv salirdim .Kuchede birine yaxinlashb sorushanda uzume baxib sonra uzlerini cavab vermeden uzlrini chevirirdiler.Yeni geldiyim uchun bu adetden xeberim yox idi.Sen rusca danishirsansa (ingilis dilinde problem daha az olur) hetta qarshindaki ''latish''seni basha dushsede sene cavab vermeyecek ya da latischa deyecek ki seni anlamir ( Riganin 65-70% rusca danishir ve anlayir).Sadece fikir vermeyin ne deseler de chunki ekser hallarda polis chagirirlar konflikt yaradirlar.El arasinda ''birinin ustune beshini qoyub torbanizi tikecekler''.Yox qorxmaq lazim deyil hech de her zaman her shey bele qorxulu deyil.Qarshiniza chixacaq insanlardan,etrafinizdan chox shey aslidir ve en esas ozunuzu nece tanidacaginizdan.Yani avropalilarin sizi zeif kimi gormesine qeti sherait yaratmayin.Medeniyyetlerine,sira gozlemek qabiliyyetlerine soz ola bilmez lakin cume ,shenbe gunlerini chixmaqla.Heftenin bu gunleri Rigada axsham 11den sonra gece heyati bashlayir ( Avropa olkelerinin 80% de bu adet var :D) Hami muxtelif barlarda,restoranlarda,clublarda,rock kafelerde ve s.istirahet edir.Bu klublarin choxu ''old town''da yerleshir,,
Riganin iki cur gozelliyi var : gishda ve yayda.Evvela yaydan danishim yay burda chox qisa muddetli olur esasen iyul ve avgustda temperatur maximum 27-30 dereceye chata biler.Iyun ayi chox zaman yagishli kechir,meselen bu gun iyunun 16-si ve Rigada yagish yagir serin hava var.Bunu adeten ''Ligo''(bizim Novruz bayramini xatirladir bezi adetleri) bayrami ile elaqelendirirler.Baltik denizi soyuq oldugu uchun Xezer denizine oyreshen insan chetin 15 -17 derecelik suda chime bilsin (menim kimi :D barmaqlarim donur o suya toxunanda).LAtviya ehalisi 20 derecelik istide bele golde,chayda,denizde chimir,chunki gunesh,istilik qitligi var olkede(mence insanlar buna gore pessimist ve soyuqqanlidir)Deniz ve ya Daugava chayi sahilinde chox nadir hallarda kafe ve restorana rast gelersiniz.Adeten insanlar bir desmal,su ve cimerlk paltari ile gedir cimmeye.Chimerlikden asli olmayaraq mashinlar en azi 500-600 m kenarda saxlanilir.(yani chimdiyiniz sahile mashin tekeri deymir buna gorede qum ag rengdedir).Birde Dauguva chayida Baltik denizide chox yerlerde dayazdir esasende Yurmala sheherinde.YAni dizine su deymesi uchun azi 200 m addimlamalisan.:/ (men chox zaman tenbelliyimden gedmirdim :D)
Amma qishda Riga ''nenen olsun ay sari gelin''...ilk geldiyim il tessevur edin sentyabrda geldiyim gunden gorduyum yagish ve boz hava oldu..ve noyabrda qar bashladi.Tebii ki qari 5 ilden bir goren Nezrin ilk vaxtlar sevincek dushmusdu.Her fursetde heyete dushurdumki qarnan oynayim.Bir muddet sonra daha dogrusu 1 - 2 hefte sonra sixilmaga bashladim.. - 20 dereceye qeder soyumushdu ve isteyirsen 5 yun corab geyin xeyri yoxdur soyuqdan bir teher olacaqsan.Keskin shaxta olmasina baxmayaraqlakin yollar her zaman vaxtinda temizlenir.Hetta gun erzinde fasilelerle qar yagsa bele temizlenir( Baki merinin qulaqlarindan uzaq).
Son zamanlar sosial shebekelerde tanimadiqim insanlar mene LAtviya da tehsil ve yashayish haqqinda sullar verir.Chalisdigim qeder maximum cavablandiriram bu postumda ise lokonik lakin en vacibli meqamlari qeyd edirem size.Rigada metro yoxdur.Esasen negliyyat vasiteleri tramvay,traleybus,avtobus,marshurtka ve taksidir.Umumi neqliyyat vaxt sistemi ile ishleyir yani hansi vaxt da yazilibsa o vaxtada negliyyat dayanacaqda olur(qish zamani bezen qar ya guclu shaxta olanda gecikir bir neche deqiqelik).Sheher negliyyatinin odenishi bir neche nove bolunur :
Normalbir gedish(E-talon deyirler) ''1 euro 60'' centdir ve mesafeye gore deyismir.200m getsenizde 2km getsenizde( bu gedishleri marketlerden ve ya koshklerden ala bilersiniz ve istediyiniz sayda gedishi bir karta(e-talona) yukleye bilersiniz).Bir gunluk bir heftelikde almaq olar.
Eger gedisi(e-talonu) almaqi unutmusunuzsa negliyyatin ozunde surucuye yaxinlasib ala bilersiniz bu zaman gedish ''2 euro'' olacaq''
Eger telebesinizse universitetden arayish alib ozunuze ''student e-talon'' hazirlada bilersiniz.(sehv etmiremse 2-3 eur olmalidir).Bu zaman butun gedishlerinize 50% endirim olacaq. Telebeler uchun 1 ayliq limitsiz gedishli butun sheher negliyyat novleri uchun nezerde tutulmush (taksiden bashgatebii ki) ''16 eurluq'' sistem var.Bu hegigeten chox serfelidir telebeler uchun.
Birde ''elektrichkalar'' var ki onlara bilet elave alinir(demiryolvagzalinda).Elektrichka esas Jurmalaya getmek uchundur.
Taksiler choxdur lakin en serfelisi ''PAnda''taksidir chox ucuzdur.Sadece zeng edib yerinizi demeyiniz kifayetdir esasen 10-15deqiqe ichinde gelirler.
Daha etrafli melumati : https://www.rigassatiksme.lv/ru/
http://www.pandataxi.lv/
Tehsilden de danishaq biraz.Avropa universitetlerine qebul olmaq umiyyetle chox da chetin deyil.Esas dil bilmek ve normal dunyagorushlu olmaq lazimdir( bu hegigeten chox onemlidir);Adeten qebul uchun siz universitet sechirsiniz bundan sonra universitete online mektub yazirsiniz ve ya hazir qebul anketini doldurusunuz.Bundan sonra universitet size cavab verir qebul olub olmadiqiniz hagda.Qebul olmusunuzsa chox boyuk ehtimal sizden bezi senedlernizi skaynerle gondermeyinizi isteyecekler.Senedleshme siz terefden gonderildikden sonra size tehsil odenishi uchun bank rekvizitleri gonderilecek siz odenish edenden sonra devetname gonderilecek ve siz biraz eseb serf ederek Azerbaycanda shengen vizasini almaga yollanacagsiniz LAtviya sefirliyine (CAspian plaza 13 cu mertebe)
Bir neche taninmish universitetlerin linkleri.Internet sehifelerinden tehsil haqqi,nece qebul olmaq ve s haqqinda tam melumat almaq olar.
http://www.tsi.lv/
http://www.turiba.lv/lv/
http://www.bsa.edu.lv/
http://www.rtu.lv/
Yalniz ingilis dilinde teshili mumkun olan LAtviyanin en pretsijli 2 universiteti:
http://www.lu.lv/rus/obshchaja-informacija/
http://www.rsu.lv/eng/
Azerbaycanlilarin sevimli universitetlerinden biri ''TURIBA''
Eger esebleriniz tab getirse Azerbaycandan vizani ala bilseniz LAtviyaya geldiyiniz zaman Latviya Miqrasiya Xidmeti de olan qalan eseblerinizi bitirenden sonra :D XOSHGELMISHSINIZ LATVIYAYA! 1 illik muveqqeti yasham izniniz olacaq.YAshadiqiniz iller erzinde (normal bakalavr 4 il) her il yasham izninizi deyishirsiniz.Her il eyni prosedurlardan kecheceksiniz(hekim ciyerlerin yoxlanishi,sigorta bir illik,il erzinde yashamaq uchun 4000 euro olduqunu tesdiq eden bank kagizi,tehsil haqqinda sened ve uchma qabiliyyeti :D )
Bilirem menfi cehetleri daha chox qeyd etdim lakin Riga ozunle tek qalib hansisa bir qerara gelmek uchun chox gozel sheherdir.Tebieti hegigeten insan ruhuna en gozel mualicedir.. size meslehetim Rigani en azi bir gunluk de olsa gormek fursetiniz olsa mutleg istifade edin ...
BIlirem bu blogum chox uzun oldu.Her terefli Rigani sizi tanitmaq istedim,''gozlenilen ve realliq'' umid qiriqligi olmasin..Ilk once bu sheheri hech sevmesemde fergine varmadan sakinine chevrildim ve hegigeten burda olmadigim zaman bu sheher uchun chox darixiram...
''ES MīLU RīGU''
Elizabetes iela ( P.S iela- kuche tercumede)
Yagishli Riga
Комментариев нет:
Отправить комментарий